Ontstaan Rode Kruisbeweging
De slag bij Solferino
Een veldslag tussen de Oostenrijkse en Franse legers onder leiding van Napoleon III. Een bloedbad met 40.000 gewonden en doden. Mensen die door beide strijdende partijen aan hun lot worden overgelaten.
We spreken juni 1859 in de buurt van het Noord-Italiaanse stadje Solferino. Henri Dunant, een 31-jarige Zwitserse bankier, is toevallig ter plaatse. Wat hij ziet zal aanzet geven tot de oprichting van de Internationale Rode Kruisbeweging en de nationale Rode Kruis- en Rode Halvemaanverenigingen.
Un souvenir de Solferino
Dunant is getuige van deze ellende en roept de hulp in van de Italiaanse vrouwen uit naburige dorpen om de gekwetsten van beide partijen te evacueren, ze bij te staan en zo goed mogelijk te helpen.
Medisch hulpmaterieel was er uiteraard niet voorhanden: vele van de slachtoffers overlijden toch nog, vaak in mensonwaardige omstandigheden.
De schrijnende toestanden blijven Dunant achtervolgen. In 1862 schrijft hij zijn ervaringen neer in een boek: “Un souvenir de Solferino” [Een herinnering aan Solferino].
"Zou men in vredestijd in alle landen ter wereld geen hulpposten kunnen oprichten die zich in oorlogstijd ook zouden kunnen bekommeren over de gekwetsten?"
Henri Dunant
Een herinnering aan Solferino
In zijn boek doet Dunant een drievoudig voorstel:
In elk land moeten vrijwillige hulpverenigingen worden opgericht. Zij zijn uitgerust en opgeleid om gewonden op het slagveld te verzorgen en om de ontoereikende medische diensten van het leger bij te staan of hun plaats in te nemen.
Alle gewonden op het slagveld, het medisch personeel en hun uitrusting moeten als neutraal worden beschouwd en moeten bijgevolg door een duidelijk kenteken worden beschermd.
Een internationaal verdrag moet deze voorstellen kracht van wet geven en tevens de bescherming waarborgen van de gewonden alsook van het medisch personeel dat hen verzorgt.
Zijn boek stuurt Dunant naar alle regeringsleiders. Daar krijgt het grote weerklank.
Geboorte
Een Zwitserse private vereniging wil Henry Dunant bijstaan. Op 17 februari 1863 vormt een commissie het 'Internationale Permanente Comité van hulpverlening aan gewonde militairen' op. In 1880 zal dit het Internationaal Rode Kruiscomité worden.
In oktober 1863 brengt dit comité regeringsvertegenwoordigers van 16 Europese staten naar het Zwitserse Genève. Daar wordt Dunants voorstel om 'verenigingen van vrijwillige hulpverleners op te richten goedgekeurd. Ook het embleem wordt gekozen: een rood kruis op een wit veld — het negatief van de Zwitserse vlag.
De conferentie eindigt op 29 october 1863: de officiële geboortedag van het internationale Rode Kruis.
Officiële start
Op 22 augustus 1864 tekenen vertegenwoordigers van 12 landen — waaronder België — het 'Verdrag van Genève tot verbetering van het lot der gewonden bij de legers te velde in oorlogstijd'.
Hierdoor wordt het Rode Kruis officieel erkend en ontstaat het humanitair recht dat oorlogsslachtoffers beschermt. In de daaropvolgende jaren zal het ontelbare mensenlevens redden.
Belangrijke gebeurtenissen
1863: Belgische Rode Kruis
Op 04 oktober 1863 wordt Het Belgische Rode Kruis opgericht, meteen de allereerste nationale Rode Kruisvereniging ter wereld.
1876: Rode Halve Maan
In 1876 wordt de Turkse vereniging opgericht die de Rode Halve Maan als embleem aanneemt, een voorbeeld dat spoedig gevolgd zal worden door de meeste Islamitische landen.
1879: Latijns-Amerika
In 1879 wordt in Peru de eerste Latijns-Amerikaanse Rode Kruisvereniging opgericht.
1886: Verre Oosten
In 1886 ontstaat in Japan de eerste Rode Kruisvereniging in het Verre Oosten
1888: Afrika
In 1888 is Kongo de eerste Afrikaanse Rode Kruisvereniging
Eerste Wereldoorlog: Centraal Opsporingsbureau
Tijdens de Eerste Wereldoorlog worden de taken van het Internationale Rode Kruiscomité gevoelig uitgebreid door de oprichting van een Centraal Opsporingsbureau in Genève. Niet minder dan 120.000 bezoekers komen er inlichtingen zoeken en er worden liefst 5.000.000 steekkaarten geklasseerd.
1919: Liga van Rodekruisverenigingen
Om de uitbouw van nationale Rode Kruis- en rode Halve Maanverenigingen te stimuleren wordt in 1919 de Liga van Rode Kruisverenigingen opgericht. De Liga heet nu de "Internationale Federatie van Rode Kruis- en Rode Halvemaanverenigingen"